Medische gegevens en beelden eenvoudig en snel kunnen delen zodat je optimale zorg kunt leveren aan de patiënt. Dat was het uitgangspunt bij de start het XDS-project in 2014. De ziekenhuizen in Noord-Nederland sloegen de handen ineen en vroegen GERRIT een infrastructuur op te zetten en te beheren waarmee beeldvormend onderzoek en andere patiëntinformatie kan worden uitgewisseld.
“Op afstand meekijken met een hersenscan, zodat een patiënt niet onnodig hoeft te worden vervoerd én er snel een beslissing kan worden genomen over de behandeling. De XDS-infrastructuur van GERRIT help mij als neuroloog om de patiënt sneller en beter te helpen.”
De ziekenhuizen in Noord-Nederland maakten voor de uitwisseling van gegevens zoals cardiologieonderzoeken en röntgenfoto’s, gebruik van CD-rom’s of papieren dossiers. Enkele ziekenhuizen hadden al een ICT-infrastructuur gebouwd om deze gegevens digitaal uit te kunnen wisselen met een andere ziekenhuis in de regio. Deze infrastructuren werden opgebouwd op basis van IHE-XDS. Dat is een wereldwijde standaard voor uitwisseling van medische gegevens. Er waren diverse kleine XDS-netwerken in de regio, maar elk netwerk had zijn eigen ‘regime en beheer’. Daardoor konden de diverse netwerken niet met elkaar worden geïntegreerd.
Op initiatief van GERRIT, het UMCG en MCL werden daarom eind 2011 alle betrokken ziekenhuizen bij elkaar gebracht en werd tijdens die bijeenkomst de wens uitgesproken om te komen tot één regionale infrastructuur voor de uitwisseling van medische gegevens tussen ziekenhuizen. Dit leidde in 2012 tot een opdracht van UCMG, MCL en Martini Ziekenhuis aan GERRIT om hiervoor een plan te ontwikkelen. Dit project startte in 2014 en leidde uiteindelijk tot de infrastructuur XDS-NN..
Huidige situatie
De uitwisseling van medische gegevens via XDS-NN is inmiddels niet meer weg te denken uit de ziekenhuizen in Friesland, Groningen en Drenthe. Niet alleen worden beelden uitgewisseld, ook de radiologieverslagen worden tegenwoordig automatisch aangemeld op de centrale infrastructuur.
XDS-NN biedt vele voordelen voor zowel zorgverleners als patiënten:
- Omdat beelden al beschikbaar zijn, voorkomt dit dubbele onderzoeken, bijvoorbeeld als patiënten worden doorverwezen naar een ander ziekenhuis in de regio;
- Het tijdig ophalen van informatie zorgt voor het beter kunnen voorbereiden van spreekuren van specialisten en Multi Disciplinaire Overleggen (MDO’s); het ophalen van beelden zorgt voor betere en tijdiger voorbereiding van operaties;
- Beoordeling van patiënten en al dan niet verplaatsen naar een ander ziekenhuis kan nóg sneller nu ook het radiologieverslag direct digitaal beschikbaar is.
Uitwisseling van zorggegevens via XDS-NN wordt steeds meer gebruikt in het zorgproces, zo blijkt ook uit de cijfers van 2019. Het aantal aangemelde patiënten bijvoorbeeld bedroeg in 2019 500.000, in de vier jaren daarvoor waren dat er in totaal 265.000, een toename van vijftig procent dus ten opzichte van het cumulatieve aantal van 2014 tot en met 2018. Het aantal aangemelde studies lag eind 2018 op 600.000, eind 2019 waren dit er ruim 900.000. Inmiddels is in het eerste kwartaal van 2020 de grens van één miljoen aangemelde studies gepasseerd.
Rol GERRIT
Projectleiders van GERRIT hebben de infrastructuur opgebouwd. Daarnaast beheert GERRIT het netwerk, in opdracht van de ziekenhuizen. We voeren zowel technisch als functioneel beheer uit. GERRIT zorgt er samen met de deelnemende partijen voor dat de benodigde governance – om de XDS-dienst aan wet- en regelgeving te laten voldoen – wordt ingericht. Dit houdt in dat bijvoorbeeld de patiënttoestemming en registratie hiervan voldoet aan de landelijke wet- en regelgeving. Ook is vastgelegd waaraan een deelnemende partij moet voldoen voordat deze kan deelnemen aan de XDS infrastructuur. Hiervoor is een convenant opgesteld dat door de deelnemende partijen is ondertekend. De governance is onder meer geregeld in een stuurgroep, regionale beleidscommissie en een regionale privacycommissie.
In onderstaand filmpje leggen vertegenwoordigers van verschillende instellingen en organisaties uit hoe XDS is opgezet en waarom het zo belangrijk is dat een onafhankelijke samenwerkingsorganisatie zoals GERRIT de uitwisseling coördineert en beheert.
Meer XDS
Er worden in Noord-Nederland verschillende projecten en pilots gehouden om digitale informatie-uitwisseling tussen zorgverleners tot stand te brengen of te verbeteren. Vaak wordt daarbij gebruik gemaakt van XDS. Je vindt hier een aantal andere XDS-projecten:
Verwijzen met XDS binnen regionaal oncologienetwerk
Programmaplan realisatie landelijke infrastructuur: Twiin
Patiëntgegevens veilig en snel uitwisselen met behulp van XDS is voor de ziekenhuizen in Noord-Nederland al een aantal jaren de normaalste zaak van de wereld. GERRIT heeft dit ondergebracht in haar regulieren dienstverlening aan zorgklanten. Wil je weten welke diensten we aanbieden? Bekijk dan hier ons aanbod.
Dienstverlening GERRIT
Wist je dat GERRIT – naast projecten & advies – een aantal diensten biedt voor veilige digitale gegevensuitwisseling aan zorgaanbieders in Noord-Nederland? Hieronder vind je een opsomming van onze dienstverlening. Wil je meer weten, klik dan op de linkjes voor meer informatie.