“We moeten een andere manier van werken vinden om alle veranderingen die op ons afkomen aan te kunnen. Belangrijk is wel om het persoonlijke contact met de patiënten te behouden, dat hoort echt bij het huisartsenvak”, aldus huisarts Mirjan Talsma.
In dit jubileumjaar van GERRIT – we bestaan een kwart eeuw! – zetten we elke maand een onderwerp of participantengroep in het zonnetje. In februari zijn dat de huisartsen. Vijfentwintig jaar geleden stonden de Friese huisartsen mede aan de wieg van GERRIT. Welke ontwikkelingen staan de huisartsen de komende tien jaar te wachten? We gingen erover in gesprek met Mirjan Talsma, huisarts in Burgum en bestuurslid van de Friese Huisartsenvereniging.
Vergrijzing
Nederland vergrijst. Mensen worden steeds ouder en het aandeel ouderen in de samenleving neemt toe. De vergrijzing heeft grote impact op de volksgezondheid en de zorg. Mensen hebben in de toekomst steeds vaker een chronische aandoening, vaak zelfs meerdere tegelijk. Sociale problemen zoals eenzaamheid nemen eveneens toe. Ouderen wonen vaker zelfstandig en vaak ook alleen. De druk op de zorg wordt hierdoor groter. Dat ziet ook Talsma: “Alleen al voor onze praktijk wordt een stijging van dertig procent voorspeld in 2040 in het aantal oudere patiënten. Tegelijkertijd zien we dat zorgverzekeraars korten op ouderenzorg.”
De rol van de verzekeraar, maar ook die van andere zorgverleners, is volgens Talsma van groot belang voor de toekomst van de zorg. “We moeten met elkaar op één lijn staan, elkaar begrijpen. Verzekeraars moeten niet alleen op de centen zitten, maar daadwerkelijk begrijpen hoe de zorg werkt en wát er werkt. Dat geldt ook voor andere zorgverleners. Stem met elkaar af en gooi het niet zomaar over de schutting.”
Personeel
Vergeleken met een aantal jaren geleden is er veel meer ondersteunend personeel in een huisartsenpraktijk. “Ook bij ons. We hebben een praktijkmanager voor 24 uur per week, maar er komt steeds meer werk om te regelen.” Talsma ziet er de komende tien jaar méér ondersteunend personeel bijkomen. De grote vraag is echter: waar komt dat personeel vandaan? “We hebben in Friesland echt te kampen met tekorten aan ondersteunend zorgpersoneel.”
11 Huisartsen
En dat niet alleen, ook nieuwe huisartsen zijn schaars. De Friese Huisartsen Vereniging en de Provincie Fryslân hebben de handen ineengeslagen om ervoor te zorgen dat meer huisartsen zich in Friesland willen vestigen. Dit doen zij met de campagne 11 Huisartsen. Talsma verwacht in de toekomst een verschuiving in de avond-, nacht- en weekenddiensten (anw-diensten) om op die manier het vak aantrekkelijk te maken en houden voor huisartsen. “Veel huisartsen willen best hard werken, alleen die extra diensten náást de praktijk zijn zwaar. Ik wil best meer uren in mijn eigen praktijk werken, als dat tenminste betekent dat ik dan niet meer anw-diensten hoef te draaien. Ik sta veel liever klaar voor mijn eigen patiënten.”
Die eigen patiënten, daar is immers die goede band mee, zo vindt Talsma. “Het is eigenlijk heel bijzonder dat je zo mag meedenken in een privésituatie. We staan tegenwoordig veel meer náást de patiënt in plaats van erboven.” Kijkend naar de toekomst hoopt zij dat patiënten steeds meer verantwoordelijkheid gaan nemen over hun eigen gezondheid. Digitale middelen kunnen daarbij goed ondersteunen. “Neem eerst eens een kijkje op thuisarts voordat je naar de praktijk komt.” Maar ook online consulten, beeldbellen en persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO’s) zullen in de toekomst bijdragen aan de veranderingen in de zorg.
Eigen verantwoordelijkheid
Hoe ziet Talsma preventie en de omslag van zorg en ziekte naar gezondheid en gedrag? “Ook daar speelt die eigen verantwoordelijkheid van de patiënt een belangrijke rol. Positieve gezondheid: kijken naar wat je zelf kunt aanpassen en naar wat je nog wél kunt. Preventie is nog niet echt ingeburgerd, dat zou door zorgverzekeraars nog veel meer aangemoedigd kunnen worden. De mensen komen pas naar mij als ze klachten hebben.”